TASAM Başkan Yardımcısı (E) Büyükelçi Murat Bilhan’ın Bulgaristan Devlet Televizyon ve Radyosu’na 16 Haziran Pazartesi Günü Yaptığı Canlı Yayın Röportajı

Sizce, Türkiye AB üyeliğine hazır mı?
Ülkenin ekonomik dokusu, büyük potansiyeli, küreselleşmeye açık hale gelmiş pazar ekonomisi, birçok sektörde rekabete hazır olması gibi göstergeleriyle hazır.
Siyasi kriterler bakımından da Türkiye için tartışmalı imiş gibi gösterilen kriterler bir geciktirme bahanesi olarak kullanılıyor. Ama diğer aday ülkeler, hatta bizzat üye ülkeler bu alanda ne kadar yeterli ise, Türkiye de o kadar yeterli. Ama Türkiye’nin önüne suni engeller de konuluyor. Bunlar çifte standart teşkil ediyor.

AB’nin Fransa Dönem Başkanlığı sırasında Türkiye’nin AB üyeliği perspektifi nedir?
Fransa liderinin öne sürdüğü görüşlere itibar edilirse, Türkiye’nin mesafe kazanabileceğini söylemek güç. Fransa’da Parlamento’nun bir kanadı tarafından kabul edilen yasa- henüz Senato onayından geçmese de- sadece Türkiye için konduğu açıkça söylenen bir engel. Ama Fransa’nın bu stratejisini zamana yayarak, kendi döneminde engel çıkarmayacağı tahmin edilebilir. Ama daha sonra parametreler de değişebilir.

Fransa’nın, Türkiye’nin muhtemel AB üyeliğini referanduma sunma ihtimali var mı?
Mevcut yasalara göre evet. Ama zaman içinde Fransız kamuoyu da değişebilir.

Türk toplumunun, AB’nin Fransa Dönem Başkanlığı’ndan beklentileri nelerdir?
Beklenti Fransa’nın tutum değişikliği ve ‘’pacta sunt servanda’’ prensibine sadakatini göstermesidir. Hem uluslararası hukuk, hem ahlaki değerler, bu beklentiyi haklı kılmaktadır. Bir de vizyon sahibi bir Fransız liderliğinin kendi halkına gerçekleri ve doğru olanı söylemesini yani dürüst davranmasını bekliyoruz.

Sizce, Türkiye’nin AB üyesi olmasına, hangi ülkenin AB dönem başkanlığı elverişli koşullar yaratacak? Bulgaristan olabilir mi?
Birçok ülkenin ve özellikle son iki dalgada üye olanların Türkiye’nin üyeliğine karşı olmadığını biliyoruz. Zira yaptıkları her beyanat bize bu izlenimi veriyor. Son katılan 12 ülkenin kamuoylarının da Türkiye karşıtı olmadığını gözlemliyoruz. Bulgaristan’ın bizimle çok özel bir durumu var. Bir kere aramızda şu anda ulaşılmış dostluk düzeyi ve çeşitli alanlarda karşılıklı destek politikası ( Türkiye’nin Bulgaristan’ın NATO üyeliğini en başından beri kuvvetle desteklemiş olması bunun bir göstergesi). Ayrıca komşuyuz, daha da önemlisi aramızda sorun ve görüş ayrılığı yok. Ve stratejik bakımdan Bulgaristan’ın arka planında Türkiye bir güvenlik alanı ve tampon bölge oluşturuyor. Bulgaristan’daki kayda değer büyüklükteki Türk azınlığı da dostluk köprülerinden birini oluşturuyor. Bulgaristan’ın dönem başkanlığı Türkiye için fevkalade olumlu geçer diye düşünüyorum.

İrlanda’da Lizbon düzenlemelerini reddeden referandumun sonuçları Türkiye’yi nasıl etkiler?
Bu etkilere değinmeden önce, AB’nin henüz ulus-devletlerden oluşan bir çıkar topluluğu olmaktan öteye geçemediğini gösteren tabloya dikkatli bakmamız lazım. Burada o kadar çok eksik ve yanlış görülüyor ki- İngiltere, İsveç gibi ülkelerin AB’yi kendi ulusal çıkarlarının önüne geçirmeyen tutumları- başka üyeler için de geçerlilik kazanıyor. Fransa’nın telaşla Lizbon Kararları’nı İrlanda’yı by-pass ederek uygulamaya koyma girişimlerinde bulunması ve en azından böyle bir düşünceyi belli etmesi, diğer ülkeler tarafından benimsenir mi bilmem. Ama benimsenirse, AB’nin siyasi kararları oybirliği ile alma kararı çiğnenmiş olmayacak mı? O zaman diğer kararları alırken bu emsal üzerine ne yapacaklar? AB standartları bakımından düşündürücü bir durum. Fransa ve kısmen de Almanya, çok vitesli Avrupa düşüncesini yeniden ısıtacaklar mı? Bunlar hep bekleyip göreceğimiz konular.
Türkiye’ye gelince, bunun Türkiye üzerinde olumsuz bir etkisi olmaz. Zira esasen egemenlik devri bakımından İngiliz görüşlerine daha yakın duran Türkiye, olsa olsa bundan kazançlı çıkabilir. 

*TASAM Başkan Yardımcısı (E) Büyükelçi Murat Bilhan’ın Bulgaristan Devlet Televizyon ve Radyosu’na 16 Haziran Pazartesi Günü Yaptığı Canlı Yayın Röportajı